30. Op naar de volgende winter...
Vorig jaar maakten we ons Grote Zorgen over de naderende winter, hoe staan we er nu voor?
Het zag er vorig jaar slecht uit. Er was te weinig gas in de opslagen, de gasaanvoer uit Rusland en de beschikbaarheid van LNG op de wereldmarkt waren onzeker en de prijzen waren ongekend hoog. De overheid nam maatregelen: er moest bespaard worden en er werd veel geld vrijgemaakt om zoveel mogelijk gas naar Europa te halen. Hoe staan we er nu voor?
De gasvoorraad is per 1 juni goed op orde, de vulgraad is nu al bijna 70% en de prijs is lager dan vorig jaar.
afb. 1: vulgraad van de gasopslagen en de gas groothandelsprijs in mei 2022 en 2023
De regering begon vorig jaar in juli met het “dashboard” om per week de ontwikkelingen voor iedereen inzichtelijk te maken. Hieronder de tabel van eind mei ‘23.
afb. 2: het dashboard “leveringszekerheid” van eind mei
De 34,7% minder verbruik t.o.v. de jaren 2019-2021 is opmerkelijk. In de tabel hieronder is de aanhoudende besparing ook goed te zien. Bron: Rijksoverheid.
afb. 3: het gas-dagverbruik in mei 2023 vergeleken met 2019-2021
Huishoudens en bedrijven slaagden er dus goed in vergaand te besparen; er werd het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in isolatie en nieuwe systemen zoals molens, zonnepanelen en warmtepompen. Dit jaar zal ca. 50% van ons stroomgebruik uit duurzame systemen komen.
In 2021 was het aantal nieuwe warmtepompen al fors gestegen, in 2022 zette dat door tot 1,8 miljoen. Dit jaar gaan we ruim door de 2 miljoen heen.
afb. 4: twee tabellen over de groei van het aantal warmtepompen
Ondertussen blijft de verkoop van nieuwe CV gasketels ook hoog, toch weer 440.000 stuks in 2022. Vervangt men versneld nu het nog mag en kan? Elk nieuw systeem zal zuiniger zijn dan het oude systeem, ook dat scheelt weer in het verbruik van gas.
afb. 5: De CV ketelverkoop blijft nog hoog.
De gasprijs zakt…
De gasprijs is bezig met de langste neergang sinds 2007! Sinds de paniektop van augustus 2022 met €306 per MWh (ongeveer drie Euro per kuub!!) lijkt de €24 van nu idioot laag.
afb. 6: de gasprijs voor levering in juni
Maar toch blijft de markt onzeker, de “futures” voor komende winter liggen veel hoger, de contracten voor december 2023 zijn nog boven de €40,-. De consumentenprijs blijft voorlopig hoog, ook mede dankzij de hoge belasting op gas voor kleinverbruik (zie ook Nieuwsbrief nr 28).
De energieleveranciers rekenen nu ongeveer 60 cent per m3, daar komt nog bijna 60 cent belasting bij, dat is dan €1,20 - excl. de kosten van de gasnetbeheerder (ongeveer €19,- per maand). Bij 1000 m3 per jaar kom je nu (mei 2023) op ongeveer €1400,- uit.
De wereldmarkt wordt niet alleen gedreven door vraag en aanbod, het zijn vooral de verwachtingen en “luimen” van handelaren in contracten en derivaten. Er is nu veel chagrijn in de markt omdat de olie- de gasprijzen zo hardnekkig laag blijven. De hoop van OPEC op een vaste prijs boven de $100,- blijkt onhaalbaar.
afb. 7: de wereldmarktprijs voor olie en gas blijft kwakkelen.
Een nadeel van de lage prijs is dat de alternatieven minder aantrekkelijk zijn en er dus veel subsidie nodig is om het exploitatiegat te overbruggen. Bijvoorbeeld de productie van groengas heeft daar last van.
Uit een bericht van Netbeheer Nederland:
Cijfers van Nederlandse netbeheerders laten zien dat de productie van groen gas in Nederland in 2022 is gestegen naar 2,25 TWh. Dit staat gelijk aan 230 miljoen kuub ofwel 0,23 BCM. In vergelijking tot 2021 betekent dit een groei van 4%. Deze groei staat in contrast met de groei van ruim 12% in 2021 en de ambitie van de sector en rijksoverheid om te groeien naar 2 BCM in 2030, wat een groei van 31% per jaar vereist.
De ambitie om naar 2 miljard kubieke meter in 2030 te groeien lijkt met dit groeitempo onhaalbaar. WAT GAAN WE DAARAAN DOEN?
Minder grimmig
De aanloop naar de winter van 23-24 ziet er minder grimmig uit dan vorig jaar. Maar het advies is nog steeds: blijf besparen en ga uit het aardgas.
Toe beste lezer, subscribe even op deze gratis Nieuwsbrief.
Passende links:
Het dashboard van de Rijksoverheid . Zie ook Nieuwsbrief 27 over dashboards en nr 28 over belasting
Naar Netbeheer Nederland over groengas.
De stand van de gasopslagen in Europa.
De prijzen op de TTF gasmarkt en op de wereldmarkt
Hallo Frans, dank! Interessant als altijd.
Vraag m.b.t. het aantal warmtepompen, ik vond het positief verrassend hoog, en vroeg me af is dit wellicht inclusief airco's (die met name voor verkoeling zijn bedoeld)?
https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/85523NED?q=warmtepompen
Voor 2022 zijn er in woningen 392.830 warmtepompen in gebruik genomen, daarvan zijn maar liefst 285.532 van het type buitenlucht-lucht, met andere woorden Airco's? Deze kunnen weliswaar ook verwarmen, maar hiervoor worden ze vaak niet primair aangeschaft.
Blijft dus over 107.298 'echte' verwarmings-warmtepompen. Het aantal nieuwbouw woningen in 2022 was rond de 74.000, hierin zal voor het meerendeel warmtepompen (lucht-water, bodem-water) zijn geïnstalleerd. M.a.w. de vervangingsmarkt is nog niet zo heel groot, en dat verklaart ook wel het aantal verkochte CV-ketels dat je noemt ...
Dus de conclusie m.b.t. warmtepompen is helaas wat minder rooskleurig dan ik eerst dacht?
Gelukkig staan we er wel beter voor dan voor de vorige winter v.w.b. de voorraden.