20. Over de Prijzenjojo

Onrust en onzekerheid beweegt de markt, maar toch is hij nu vrij stabiel...

De gasmarkt blijft nerveus op en neer gaan. Duidelijke patronen zijn er niet, soms gaan de prijzen in de VS en de Nederlandse TTF in dezelfde richting, maar niet altijd. Vaak volgt de gasmarkt de oliemarkt, maar soms ook niet. Het weer heeft soms invloed, een paar koude dagen kan de prijs een paar procent opjagen, of juist niet.

De beëindiging van de levering Russisch gas aan Polen en Bulgarije leidde op 26 en 27 april vooral tot opgewonden berichten, de prijzen jumped en soared.

Maar na een piekje zakte de TTF weer en hij bleef mooi hangen rond €107 per MWh.

afb. De TTF op 27 april

Je zou verwachten dat de grote afhankelijkheid van Rusland juist nu tot enorme prijsexplosies zou leiden, maar eigenlijk valt het wel mee. De prijs is nog steeds hoog, maar is sinds eind februari toch weer wat gezakt.

afb. De TTF vanaf maart 2021.

We doen ons best om minder te gebruiken, andere leveranciers te vinden en meer groengas te maken. Het EU Repower plan wil naar 35 miljard m3 groengas! De gasvoorraden lopen vol, Nederland zit alweer op ruim 25%. Zou dit alles de prijs stabiliseren?

afb. de gasopslagen in Europa eind april.

Olie lijkt ook tot rust te komen. De ruzie met Rusland dat 2,3 miljoen vaten per dag aan de EU landen levert, zou toch moeten leiden tot zeer hoge prijzen, maar de prijs blijft hangen rond de €100 per vat. De opgewonden verwachting dat de prijs wel naar de $200 per vat zou gaan, werd niet bewaarheid.

Blijkbaar heeft de markt toch het vertrouwen dat er links om of rechts om voldoende gas en olie te vinden is.

De analisten speuren naar indicaties voor een bear market of een bull market, ze bestuderen de rig counts en de voorraden, maar een eenduidige verwachting is er niet.

Een vrij nieuwe prijsbeïnvloeder is de wind. In de laatste april week hing er weer zo’n hogedruk gebied boven noord west Europa waardoor de wind nauwelijks boven windkracht 4 kwam. De gasprijs liep wat op en de analisten verklaarden dat met verwijzing naar de windstilte en de extra inzet van de gascentrales.

Toch is de relatie tussen windaanbod de gasprijs niet altijd terug te vinden in de weer- en prijsgegevens. 

In de stroomprijs is de invloed van het weer vaak een stuk duidelijker. Een mooi voorbeeld was op zaterdag 23 april en zondag 24 april, er was toen veel zon en wind, rond het middaguur leverden zij samen ongeveer 15.000 MW aan vermogen.

afb. wind en zonproductie op zondag 24 april

De gasprijs bewoog echter nauwelijks, hij bleef iets boven €1,- per m3 staan, dat is ongeveer €100 per MWh. De stroomprijs reageerde echter heftig, rond het middaguur kwam de prijs onder 0, de afnemers kregen dus geld toe.

afb. de stroomprijs op 24 april

Na de dip-uren kwam de stroomprijs weer terug rond de 20 cent per kWh. Dat is de “merit-order” prijs van de gascentrales die van 2 kWh gas ongeveer 1 kWh stroom maken. Hun €110,- per MWh inkoop voor gas, leidt tot ca. €200 per MWh stroom. Buiten de zon-uren bleven de windmolens goed produceren, maar hun 4-5 GW was niet genoeg; Nederland heeft ongeveer 15.000 MW nodig (15 GW), dus moesten de dure gascentrales bijspringen. Een klein stapje in de “merit order” ladder, leidde tot een grote prijsstijging.

De invloed van zon en wind zal nog groter worden. In 2021 werd al 10,3% van de stroomproductie (wereldwijd) met zon en wind opgewekt, bijna een procent meer dan in 2020. Nederland zit inmiddels op 25% maar steeds vaker komt de productie gedurende enkele uren per dag op 100% van de vraag en de groei blijft nog aanhouden.

Hoe zal de toename van de renewables de olie- gas- en stroomprijs gaan beïnvloeden? Er wordt al druk over gespeculeerd, maar hoe het echt wordt weten we niet. De onrustige jojo-beweging zal waarschijnlijk niet verminderen, dat biedt ook weer kansen. Wie pakt ze op?

Toe, beste lezer, subscribe op Rekenen met Energie (gratis natuurlijk).

Enkele links:

Filmpje (nogal saai) over de merit order.

Leuke site over de dagelijkse productie , en deze kent u waarschijnlijk wel.

Het Ember rapport over de stroomproductie en consumptie in 2021.

Het EU Repower plan om minder afhankelijk te worden van import.